აპრილი 27, 2022
ჩვენი მისია ადამიანების ცხოვრების გამარტივებაა, ამისთვის კი უმნიშვნელოვანესია, შევძლოთ, თავი ვიგრძნოთ მომხმარებლის ადგილას.
დიზაინ ფიქრის პრაქტიკა აერთიანებს ხერხებსა და მიდგომებს, რომლებიც სწორედ ადამიანებზე ორიენტირებული გამოცდილებების შექმნასა და დახვეწაში გვეხმარებიან.
დიზაინ ტრანსფორმაციის ფარგლებში თიბისიმ პირველად შექმნა დიზაინ ფიქრის ინსტრუმენტების სრული ნაკრები ქართულ ენაზე.
ბლოგში გაგაცნობთ მისი 5 ეტაპის საინტერესო მეთოდებს და სამუშაო პროცესში აღსრულების გზებს.
სთორიბორდი, მომხმარებლის პერსპექტივა, ბრეინშტორმინგი, თანა-დაპროექტება და გამოცდილების პროტოტიპის შექმნა ის მეთოდებია, რომლებსაც ჩვენი ეჯაილ გუნდები აქტიურად იყენებენ პროდუქტისა და სერვისის შექმნისას, ბრენდის გამოცდილების გასაუმჯობესებლად.
ეტაპი 1 - აღმოჩენა
დიზაინ ფიქრის პროცესი გამოწვევების აღმოჩენით იწყება.
მეთოდი - სთორიბორდი
გუნდებისთვის უმნიშვნელოვანესია, ესმოდეთ, თუ რა გარემოებებში და რა მიზნით იყენებენ ადამიანები მათ მიერ შექმნილ პროდუქტებს. ეს მეთოდიც სწორედ ამ „გზაზე“ დეტალურ დაკვირვებას გულისხმობს, რის შემდეგაც მზადდება სთორიბორდი, ანუ ამ მოგზაურობის ერთგვარი სცენარი.
პარალელურად, ეს პროცესი მნიშვნელოვნად ზრდის გუნდის წევრებში მომხმარებლების მიმართ ემპათიას. ისინი უკეთ შეიგრძნობენ სად, როგორ და რა გარემოებათა გავლენის ქვეშ სარგებლობენ ადამიანები მათი პროდუქტითა თუ სერვისით.
როგორ გამოიყენოთ მეთოდი:
- ეწვიეთ იმ ადგილებს, რომლებსაც მჭიდრო კავშირი აქვთ თქვენს სერვისსა თუ პროდუქტებთან. დააკვირდით მომხმარებლების ქმედებებს და გააკეთეთ ჩანაწერები, გადაიღეთ ფოტოები... რაც უფრო მეტ მასალას შეკრებთ, მით უფრო მარტივად შეძლებთ მომხმარებლის გზის, ე.წ. journey-ის დაფიქსირებას.
- შეადგინეთ ტიპიური მოქმედებების სია და აღწერეთ ისინი.
- დაბეჭდეთ ფოტოები, ან მოამზადეთ ჩანახატები. დაასათაურებთ ისინი და გამოსახეთ დაფაზე.
- დაალაგეთ იმ მიმდევრობით, რა გზასაც თქვენი მომხმარებელი გადის და, როდესაც მთელს სცენარს დაინახავთ, შეგიძლიათ თითოეულ ნაბიჯს დაურთოთ თქვენი კომენტარები, რა არის შესაცვლელი ან გასაუმჯობესებელი.
ეტაპი 2 - განსაზღვრა
ამ ეტაპზე იწყება შეგროვებული ინფორმაციის ანალიზი. ვცდილობთ, განვსაზღვროთ შეხების წერტილები, რომლებიც გაუმჯობესებას საჭიროებს და ვემზადებით პრობლემების გადაწყვეტების ძიებისთვის.
მეთოდი - მომხმარებლის პერსპექტივა
აღნიშნული მეთოდი სვამს კითხვას: „როგორ შეგვიძლია, დავეხმაროთ მომხმარებელს?“, რაც თავისთავად გვიბიძგებს, სწორად ჩამოვაყალიბოთ თითოეული აღმოჩენილი პრობლემის არსი. ამ ეტაპის მიზანი არ არის ერთი კონკრეტული გადაწყვეტის მოფიქრება. აქ მნიშვნელოვანია, პრობლემა დამუშავდეს სწორად, რაც დიზაინ ფიქრის შემდეგ ეტაპს გაამარტივებს.
როგორ გამოიყენოთ მეთოდი:
- განსაზღვრეთ პირდაპირი მომხმარებელი, ვისთვისაც ქმნით პროდუქტს. მაგალითად, გიორგი - ახალგაზრდა მენეჯერი.
- განსაზღვრეთ ამ მომხმარებლის ყველაზე არსებითი საჭიროებები.
- ჩამოაყალიბეთ მთავარი ინსაითები, რომლებიც პასუხს გასცემენ კითხვებს: “იმიტომ რომ / როგორ?“. მაგალითად, გიორგის სჭირდება სახლში ინტერნეტის გაყვანა და არ უნდა, რომ ბევრი დრო დახარჯოს.
- შემდეგ გადადით კითხვაზე:“როგორ შეგვიძლია დახმარება?“(How might we?). მაგალითად, როგორ შეგვიძლია, დავეხმაროთ გიორგის ინტერნეტი გაიყვანოს თითის ერთი დაჭერით.
ეტაპი 3 - იდეების ფორმირება და დადასტურება
იდეებზე ფიქრის ფაზაში იწყება პრობლემების შესაბამისი და ეფექტური გადაწყვეტების ძიება.
მეთოდი - ბრეინშტორმინგი
ეს თითქოს ყველასთვის კარგად ნაცნობი მეთოდია, თუმცა, ხშირად მაინც არასწორად ვიყენებთ ხოლმე. იდეების გენერირების გუნდურ სესიაზე წევრების მრავალფეროვანი გამოცდილება კიდევ უფრო ასტიმულირებს შემოქმედებით აზროვნებას. ბრენშტორმინგის მიზანია, წარმოიშვას რაც შეიძლება მეტი იდეა და პრობლემის გადაჭრის გზა. მთავარი წესი, რომელსაც სესიების მსვლელობისას ყოველთვის ვიცავთ - არანაირი კრიტიკა არ დაიშვება. ყველას უნდა მიეცეს საშუალება, თავისუფლად გამოთქვან მოსაზრებები მაშინაც კი, თუ ისინი, ერთი შეხედვით, არარეალისტურად ჟღერს.
როგორ გამოიყენოთ მეთოდი:
- შეიკრიბეთ ერთად და განსაზღვრეთ კითხვა, რომლის შესაბამისი პასუხის პოვნაც გსურთ.
- ბრეინშტორმინგის დროს გუნდის წევრების ოპტიმალური რაოდენობაა 5 და უნდა ეცადოთ, რომ 15 წუთის განმავლობაში თითოეულმა 15 იდეა მოიფიქროთ და ცალ-ცალკე დააფიქსიროთ, ვთქვათ, სტიკერებზე.
- განათავსეთ სტიკერები კედელზე ან დაფაზე, რათა ყველას ჰქონდეს მათი ნახვისა და მსჯელობის საშუალება.
ეტაპი 4 - პროტოტიპის შექმნა
ახლა უკვე გუნდი იმ იდეების პირველადი პროტოტიპების შექმნაზე მუშაობს, რომელთაგან ერთ-ერთი მალე ყველაზე უკეთ მოერგება მომხმარებლების სურვილებს.
მეთოდი - თანადაპროექტება (Co-Design)
ეს მეთოდი გულისხმობს მომხმარებლის თანამონაწილეობას ახალი გადაწყვეტების მოდელირების პროცესში. ეწყობა სესიები, რომლებზეც ყველა მონაწილე იკვლევს და აფასებს პროტოტიპთან ურთიერთობის გამოცდილებებს, განიხილავს იდეალურ ვერსიებს... კო-დიზაინის მეთოდი უნივერსალურია, რადგან მომხმარებლის ჩართვა პროდუქტისა თუ სერვისის შექმნის ყოველ ეტაპში შეიძლება. უშუალოდ პროტოტიპირებისას კი კო-დიზაინის მეთოდი გვაძლევს საშუალებას, მომხმარებელთა დახმარებით უფრო სწრაფად მივაგნოთ ოპტიმალურ გადაწყვეტებს.
როგორ გამოიყენოთ მეთოდი:
- აირჩიეთ სცენარები და გამოკვეთეთ თქვენი მიზნები. ვინ უნდა მიიღოს მონაწილეობა ამ სესიაში? როგორ დავაფიქსირებთ შედეგებს? რა აქტივობებს დავგეგმავთ თითოეულ ეტაპზე?
- მოამზადეთ მასალები(ფოტო, ჩანახატები ან პროტოტიპები. აირჩიეთ მეთოდები, რომლებსაც გამოიყენებთ სესიისას(მაგ. სთორიბორდინგი) და მოამზადეთ შეკითხვები, რომლებსაც მონაწილეებს დაუსვამთ.
- ჩაატარეთ სესია. აუხსენით მონაწილეებს, თუ რა მიზანი აერთიანებთ მათ და რა შედეგების მიღებას ელით სესიის ბოლოს. მეტი ეფექტურობისთვის, წინასწარ მოამზადეთ შაბლონები, რომლებსაც დაურიგებთ მონაწილეებს.
- გააანალიზეთ შეგროვებული მასალა.
ეტაპი 5. ტესტირება/შემოწმება
ტესტირება დიზაინ ფიქრის ციკლის ფინალური ეტაპია. აქ უკვე მოწმდება, რამდენად პასუხობენ შექმნილი პროტოტიპები გუნდის მიერ საწყის ეტაპზე აღმოჩენილ გამოწვევებს.
მეთოდი - გამოცდილების პროტოტიპის შექმნა
ეს მეთოდი კიდევ ერთხელ გვახსენებს, რომ ნებისმიერი პროდუქტისა თუ სერვისის ხარისხს მომხმარებელი განსაზღვრავს. ეს მეთოდი გვთავაზობს, მოვიწვიოთ მომხმარებელთა ჯგუფი და ვთხოვოთ ჩვენი პროდუქტით თუ სერვისის სარგებლობა. შემდეგ, დავაკვირდეთ და აღვწეროთ, თუ რას ფიქრობენ ისინი და როგორ გრძნობენ თავს იმ მომენტში.
როგორ გამოიყენოთ მეთოდი:
- აირჩიეთ პრობლემა ან სიტუაცია, რომლის გამოკვლევაც გსურთ. მაგალითად: ბანკში საბანკო მომსახურების მიღება.
- დააფიქსირეთ მომხმარებელთა მოსაზრებები გამოცდილების თითოეული კომპონენტის შესახებ.
- პროტოტიპის შექმნის დროს გაამახვილეთ ყურადღება მომხმარებლის გამოცდილების პრობლემურ, ინოვაციურ ან მნიშვნელოვან ასპექტებზე.
- მოაწყვეთ მომხმარებლის გამოცდილების მოდელირება.
- აღნიშნეთ და დააფიქსირეთ ყველაფერი, რაც იწვევს გაღიზიანებას, ან რაც გვაძლევს გაუმჯობესების შესაძლებლობას.
რომ შევაჯამოთ, დიზაინ ფიქრის მიდგომებით სარგებლობა გვიბიძგებს, შევხედოთ გამოცდილების გაუმჯობესებას როგორც დაუსრულებელ პროცესს, ვინაიდან მუდმივად იცვლება მომხმარებლის სურვილები - ჩვენც მათთან ერთად უნდა შევიცვალოთ. სწორედ ასეთი ხედვა მოგვცემს საშუალებას, ვქმნიდეთ ისეთ მომსახურებას, რომელიც ჩვენც და მომხმარებელსაც მოგვწონს.